
Papużki faliste
Informacje ogólne
Papużka falista (Melopsittacus undulatus) pochodzi z Australii i zasiedla jej centralną część.
Do Europy została sprowadzona już w 1840 roku. W środowisku naturalnym występuje w zielonej odmianie zwanej też dziką. Po wielu latach selektywne rozmnażanie w niewoli doprowadziło do powstania innych odmian barwnych, od albinosów po niebieskie.
Papużka falista jako jedna z mniejszych papug mieści się w dłoni, a jej waga waha się między 30 a 60 g w zależności od osobnika. Istnieje również odmiana WPF (wystawowa papużka falista), która jest dużo większa i cięższa od „standardowej” papugi. Popularne też stają się papużki faliste “helikoptery” o charakterystycznym, nienaturalnym ułożeniem piór na grzbiecie i niekiedy głowie. Niestety odmiany te żyją krócej i statystycznie częściej chorują.
W świecie papug dosyć wyraźnie widać zasadę „im większa, tym dłużej żyje”. Papużka falista może dożyć 15 lat, niestety nieodpowiedzialne rozmnażanie i nieprawidłowa opieka skracają to życie do lat 10 lub mniej.
Jak rozpoznać płeć papużki falistej?
Między samcem a samicą występuje dymorfizm płciowy (różnice wyglądu zewnętrznego między płciami). Pojawia się około drugiego miesiąca życia. Różne płcie mają odmiennie zabarwione woskówki (wał naskórkowy dookoła nozdrzy). Samce posiadają niebieską, granatową, fioletową lub różową woskówkę o jednolitym i stałym (fizjologicznie) zabarwieniu. Woskówka samic jest beżowa, biała, jasnoniebieska lub jasnofioletowa z przejaśnieniem wokół nozdrzy. W okresie lęgowym samice przechodzą bujanie woskówki, która ulega zgrubieniu i brązowieniu (niekiedy bywa mylona z inwazją świerzbowca).
Zachowanie
Papużki faliste są papugami bardzo wyjątkowymi. Może się wydawać, że nigdy nie siedzą w jednym miejscu oraz nigdy nie przestają świergotać. Nie są to papugi przeważnie głośne, nie mają tendencji do donośnego krzyczenia, jak większość innych gatunków, ale ich gadatliwość trwa 24/7, co może przytłaczać. Stadko falek określam żartobliwie jako „szarańcza”, ponieważ wejdą wszędzie oraz będą próbować wszystko zjeść. Jeśli więc nie zadbamy o ich stymulację umysłową poprzez żerowniki lub różnego rodzaju zabawki, to rozniosą nam ściany i meble.
Warto również wspomnieć o stadności, jakże ważnej u każdego gatunku (papugi zawsze trzymamy parzyście).
Papużki faliste kochają być w stadzie — im większe, tym lepsze. Należy pamiętać przy tym, aby przeważały samce, ponieważ samice są bardzo charakterne i potrafią toczyć walki między sobą. Mogą być trzymane w parach jednopłciowych.
Papużki faliste, nawet te oswojone, niechętnie wchodzą w interakcje z człowiekiem, zdecydowanie bardziej wolą towarzystwo swoich pobratymców. Na pewno utrzymywane w dobrych warunkach łatwo oswajają się, nawet w dużych stadach i chętnie przesiadują na opiekunach. Jest to obszerny i skomplikowany temat, ale należy wspomnieć, że kupno ręcznie karmionej (wykarmianej przez człowieka) papugi nie gwarantuje jej oswojenia, a w zdecydowanej większości przypadków wiąże się z problemami zdrowotnymi i behawioralnymi do końca życia.
Jaka klatka dla papużek falistych?
Klatka dla papużek falistych powinna być dostosowana do ich rozpiętości skrzydeł i długości ciała. Przyjęte minimum klatki (o kształcie prostopadłościanu) dla dwóch papużek wynosi 70x40 cm w podstawie, dla czterech: 80x45 cm, dla sześciu: 90x45 cm, a dla ośmiu: 100x50 cm itd.
Oczywiście im większa klatka, tym lepsza. Niezależnie od wielkości klatki papugi muszą mieć codziennie zapewnione minimum 4 godziny lotów poza klatką.
Ilość misek z jedzeniem powinna być dostosowana do ilości i charakteru papug. Powinno się mieć przynajmniej tyle misek na ziarno ile papug, a w przypadku wyjątkowo kłótliwych osobników o jedną więcej — aby ograniczyć walki i przepychanki o jedzenie.
Jeśli papugi spędzają większość dnia poza klatką, warto rozstawić w pomieszczeniu kuwety do żerowania, które są uwielbiane przez papużki faliste.
Temperatura i wilgotność pomieszczenia powinny być zbliżone do tych, które panują w naturalnym środowisku papużek, czyli 20-26℃ i 40-60% wilgotności powietrza.
Charakterystyka diety
Dieta papużek musi być zbilansowana i bardzo dokładnie dobrana, ponieważ gatunek ten ma predyspozycje do nadwagi i otyłości, za którą idą inne choroby ogólnosystemowe. Dieta niskotłuszczowa oraz bogata w warzywa zielone jest więc konieczna. Mieszanka ziaren powinna zawierać nie więcej niż 5% tłuszczu oraz składać się w większości z kanaru, a na drugim miejscu z różnych gatunków prosa. Nauka jedzenia produktów świeżych może być trudna, dlatego warto do diety włączyć dodatek w postaci suplementacji oraz granulatu. Od czasu do czasu można podać owoce, a raz na 2 tygodnie ugotowane jajko.
W diecie nie powinno zabraknąć źródła wapnia w postaci sepii lub skorupek ugotowanych jajek. Papużki faliste również mają predyspozycje do niedoboru jodu w diecie, który powinien być dostarczany z produktami świeżymi lub, po konsultacji z lekarzem weterynarii, z suplementami.
Wiele papug cierpi również na niedobory witaminy A, E oraz D3, które objawiają się zwykle łamliwym dziobem, suchą woskówką oraz przesuszoną i łuszczącą się skórą. Witaminy te można suplementować do wody. Polecam zakup lampy UVB (promienie UVB nie są przepuszczane przez szyby), których działanie będzie skutkować produkcją witaminy D3 w organizmie ptaka.
W profilaktyce otyłości i nadwagi zalecam suplementację kwasów omega (zapobiegają chorobom układu krążenia i wspierają pracę wątroby) oraz sylimaryny (substancja usprawniająca pracę wątroby oraz zapobiegająca jej stłuszczeniu).
Najczęstsze problemy zdrowotne
U papużek falistych kluczowa jest częsta profilaktyka w postaci wizyt weterynaryjnych z powodu dużego obciążenia genetycznego, które przeważnie manifestuje się jako zmiany nowotworowe złośliwe i niezłośliwe. Jest to najczęstsza przyczyna śmierci papużek falistych.
Co najmniej raz na 6 miesięcy powinniśmy wybrać się do specjalisty leczącego papugi w celu przeprowadzenia kontrolnego RTG oraz przesiewowych badań krwi. Warto również przy okazji zbadać kał.
Samice papużek falistych ze względu na swój niewielki rozmiar powinny być zabezpieczone przed lęgami. Występuje u nich dysproporcja wielkości jaja do wielkości dróg rodnych, dlatego dosyć często dochodzi u nich do zaparcia jaja, które może być zagrożeniem dla życia.